آموزش صبر به کودکان

همه ی ما ساعات زیادی از عمر خود را در ترافیک، مسیرهای سفر، کلینیک های پزشکی و روان شناسی، رستورانها، صف های خرید فروشگاه ها و…. در انتظار سپری می کنیم. این ساعات می تواند طولانی و خسته کننده باشد اما وقتی کودکی همراه ما ست، شرایط دشوارتر می شود. هیچ چیز مانند یک انتظار طولانی و خسته کننده برای بچه ها دشوار نیست

از طرفی یادگیری صبر برای بچه ها آسان نیست. در واقع صفت صبوری و ذات بچه ها دو عنصری ست که به سختی با هم همخوانی دارند. اگر بخواهیم صادق باشیم، برای برخی بزرگسالان هم دشوار است که در مواقعی صبوری به خرج دهند! بیایید این را بپذیریم: در دنیای دیجیتال امروز که خشنودی های آنی ما را احاطه کرده اند و فاصله ما و خواسته های مان تنها یک کلیک است،

هیچ کس دوست ندارد منتظر بماند، بخصوص کودکان که هنوز نمی دانند چرا صبر مهم است

دکتر لرنر، درمانگر خانواده معتقد است: انتظار و خویشتن داری از ارزش های واقعی و مهمی هستند که کودکان باید بیاموزند. اگر فرزند شما قبل از شروع مدرسه این مهارت ها را یاد نگرفته باشد، ممکن است در تعامل با معلمان و هم کلاسی ها و همچنین انجام تکالیف دچار مشکل شوند. آموزش صبر به کودکان نه تنها به موفقیت تحصیلی و شغلی آنها بلکه به سلامتی، روابط اجتماعی و… نیز کمک می کند

در این یادداشت به شما کمک می کنیم تا صبر به کودکان را بیاموزید

سن مناسب آموزش صبر به کودکان

بیان اینکه کودکان در هر سنی چقدر می توانند صبور باشند، کار دشواری ست. زیرا بعضی از بچه ها به طور طبیعی صبورتر از همسالانشان هستند. پس سطح انتظار از کودکتان را تنظیم کنید و از مقایسه او با خواهر و برادرها و یا همسالانش بپرهیزید

رفتارهای او را مشاهده کنید

مشاهده رفتار به شما کمک می کند تا متوجه شوید چه عواملی باعث بی صبری او می شود، نوبت انتظار؟ یادگیری مهارت جدید؟ نشستن طولانی در ماشین یا ….. شناسایی این موارد موجب می شود در آموزش صبر به کودکان عملکرد موثرتری داشته باشید

آموزش صبر به کودکان بین 3 تا 5 سال

همچنین باید بین سطح توقع تان از کودک سه ساله با پنج ساله تفاوت قائل شوید. هرچه مهارت های زبانی کودک شما بیشتر باشد و تجربه های بیشتری از موقعیت های انتظار داشته باشد در نتیجه می توانید توقع داشته باشید که صبورتر باشد

برخی متخصصان معتقدند در 18 ماه اول زندگی باید خواسته های بچه ها بلافاصله اجابت شود تا او را به اطمینان و احساس امنیت لازم برساند. اما برخی دیگر مانند کلر لرنر متخصص فرزندپروی معتقدند: “حتی وقتی نوزاد فقط نه یا ده ماهه است ، شما همیشه نباید فوراً همه چیز را برای او فراهم کنید. اگر این کار را انجام دهید ، او مبارزه در طول زندگی را یاد نمی گیرد و در نهایت نمی تواند به چالش ها مسلط می شود

آموزش صبر به نوزادان

این به این معنی نیست که نوزاد را مدت زیادی منتظر بگذارید بلکه گاهی در حد چند ثانیه بین اعلام نیاز او و برآورده کردن خواسته اش فاصله بیندازید. در مورد کودکان بزرگتر این فاصله زمانی را کمی بیشتر کنید مثلا برای اولین بار 10 ثانیه او را منتظر بگذارید، سپس به تدریج زمان انتظار را بیشتر کنید 10…..30……60 ثانیه و….. . اگر این کار را هر روز انجام دهید، کودک شما در عرض یک تا دو هفته می تواند یک دقیقه صبر کند. به این ترتیب کودک شما با این روش یک قدم به خود کنترلی نزدیک تر می شود

آموزش صبر به کودکان را تمرین کنید

آموزش صبر به کودکان می تواند امری معماگونه به نظر برسد ، اما در طی انجام فعالیت های روزانه دو یا سه موقعیت فراهم می شود تا بتوانید صبوری را به کودکان آموزش دهید. تمرین های زیر برای دستیابی به این هدف به شما کمک می کند

استفاده از دستگاه زمان سنج برای آموزش صبر به کودکان

کودکان درک چندانی از مفهوم زمان ندارند. اگر به آنها بگویید: الان میام ، باشه بعدا انجام میدیم ، به زودی به مقصد می رسیم و ….. آنها به درستی متوجه منظور شما نمی شوند. در نتیجه علاوه بر انتظار، احساس سردرگمی را هم تجربه می کنند و این آنها را بی تاب تر می کند.

راهی که به آنها کمک می کند آشنا کردن آنها با یک ساعت شنی و یا زمان سنج است. در زمانی که شما و فرزندتان فرصتی برای گفتگو دارید، درباره زمان سنج و نحوه کار آن صحبت کنید. نگاه کردن به تایمر و یا ساعت شنی روشی عالی برای سپری شدن زمان انتظار است. بدین ترتیب کودک بهتر مفهوم انتظار را درک می کند. دکتر لرنر پیشنهاد می کند اگر او اصرار دارد که داستانی برایش بخوانید، اما شما برای اتمام کار خود به زمان نیاز دارید، یک تایمر را به مدت 5 دقیقه تنظیم کنید و به او بگویید: وقتی زنگ به صدا درآمد، کتاب را می خوانم

برای آنکه کودک ارتباط بهتری با زمان سنج برقرار کند، می توانید برای او اسمی انتخاب کنید، مثلا: آقای دینگی! هر وقت زمان انتظار تموم بشه، آقای دینگی ما رو صدا می زنه، دینگ دینگ دینگ

تمرین حل مسئل برای آموزش صبر به کودکان

در کنار صبوری، مهارت حل مسئله را با او تمرین کنید. وقتی کودک نوپای شما سطح انرژی مطلوبی دارد و به آرامی مشغول بازی ست شروع به تمرین کنید. مثلا اگر توپ کودک شما از دسترس خارج شد ، فوراً آن را برای او نیاورید. در عوض بپرسید :” چطور می توانیم توپ را بدست بیاوریم؟ ” با این روش به او کمک می کنیم تا بفهمد چگونه این کار را انجام دهد. همین مسئله در مورد بچه های بزرگتر هم صدق می کند. اگر کودک شما از روی ناامیدی یک قطعه پازل را پرتاب کرد، بگویید“بعضی وقت ها معماها می توانند ناامید کننده باشند. اگر با هم امتحان کنیم چطور؟ آیا آن قطعه در اینجا جای می گیرد؟ اینجا چطور؟ ” دکتر لرنر می گوید: خوشحالی او از حل این مسئله به او اطمینان می دهد كه می تواند از پس چالش های آینده هم برآید

تمرین رعایت نوبت برای آموزش صبر به کودکان

منتظر ماندن و رعایت نوبت از عناصر مهم یادگیری صبر است. هیچ چیزی برای کودک بهتر از این نیست که منتظر نوبت خود برای یک موضوع سرگرم کننده باشد. تنها راه بهتر شدن در این زمینه تمرین است. اگر کودک شما در حالی که برای نوبت بازی با تاب و الاکلنگ منتظر است با دیگران دچار کشمکش می شود، بیشتر به پارک بروید نه کمتر! تا نیاز به خوش رفتاری و صبوری در او تقویت شود. در نتیجه تکرار چنین موقعیت هایی به او کمک می کند تا با مفهوم انتظار کنار بیاید

تمرین تأخیرهای هدفمند برای آموزش صبر به کودکان

در دنیایی که رضایت فوری در همه جا وجود دارد، لازم است والدین بعضی از کارها را هدفمندانه به تأخیر بیندازند، تا صبر کردن را بیاموزند. اگر دخترتان یک عروسک جدید می خواهد، ممکن است هیچ دلیل واقعی برای اجابت فوری خواسته او وجود نداشته باشد. بنابراین انتظار برای فرارسیدن سال نو یا روز تولدش ممکن است به او بیاموزد که می تواند منتظر چیزهای مهم باشد و در آخر به خواسته خود برسد

تمرین عمل کردن به قول ها برای آموزش صبر به کودکان

اگر به کودکتان قول داده اید که بعد از شستن ظرفها با او بازی می کنید، به قولتان عمل کنید. کودک باید بداند اگر منتظر بماند، وعده ای که دادید، محقق می شود. اگر به قول خود وفا نکنید، او دلسرد خواهد شد و نمی داند که دفعه بعدی پس از انتظار، چه اتفاقی رخ می دهد

تمرین بازی های فکری برای آموزش صبر به کودکان

انجام بازی های فکری مثل منچ ، مارپله و یا ساخت لگو، پازل و کاردستی های اریگامی تمرین موثری برای افزایش صبوری ست. زیرا این بازی ها بیش تر از بازی های کامپیوتری طول می کشد و به دقت و تامل نیاز دارند

مشاهده دگردیسی یک کرم ابریشم

برای بچه های سنین دبستان می توانید چند کرم ابریشم تهیه کنید و به کمک هم آنها را تغذیه کنید. مراحل پیله بستن و تبدیل شدن به پروانه را به کمک تصاویر اینترنتی مرور کنید و صبر کنید تا کرم شما به پروانه تبدیل شود. این کار برای بچه ها حتما لذت بخش خواهد بود

کاشت گیاه

به کمک هم چند دانه بکارید و از آن مراقبت کنید تا رشد کند( اگر فقط یک دانه بکارید ممکن است رشد نکند). در طول این مدت به کمک تصاویر مراحل رشد گیاه را به کودک نشان دهید تا بداند در انتظار چه چیزی ست. این یکی از موثرترین تمرین ها برای کسب مهارت صبوری ست

وقتی که منتظریم

حضور در موقعیت های انتظار مثل مطب دکتر، صف خرید فروشگاه، پمپ بنزین، ترافیک، سفرهای جاده ای و… گریز ناپذیر است. تکنیک های زیر کمک می کند تا کودکان را در مدیریت انتظار همراهی کنید

توقعات منطقی داشته باشید

برای خردسالان چهل دقیقه انتظار برای آماده شدن غذا خیلی طولانی است. بنابراین توقع نداشته باشید که کودک تمام این مدت صبورانه شما را همراهی کند. در رستوران می توانید، از پیشخدمت بخواهید به محض نشستن مقداری نان برای شما بیاورد. همچنین یک کتاب یا یک بازی آرام را برای سرگرم نگه داشتن فرزند خود آماده کنید

انتظار را به یک تجربه مثبت تبدیل کنید

وقتی باید منتظر بمانید، تا وقت بگذرد، از او بپرسید: وقتی منتظر هستیم چه کاری می توانیم انجام دهیم؟ بهتره شعر بخوانیم یا کتاب ؟

همچنین به کودکان آموزش دهید که چگونه می توانند به وسیله منحرف کردن حواسشان به چیزهای دیگر، انتظار را جذاب کنند. برای مثال: گوش کردن به موسیقی، شمردن ماشین های قرمز، تماشای عبور و مرور مردم، تماشای تلویزیون در اتاق انتظار، صحبت با کودکان هم سن و سال وغیره

آگاهانه رفتار کنید

دکتر لیدرمن می گوید: کودک شما همیشه در حال یادگیری از شما است. بنابراین زمان هایی که در انتظار به سر می برید نسبت به زبان بدن خود، کارهایی که می کنید و کلماتی که به کار می برید، آگاه باشید. فرضا وقتی در ترافیک گیر افتاده اید به جای آن که مضطرب باشید یا غر بزنید، یک موسیقی آرام در ماشین پخش کنید و با خواننده هم خوانی کنید

اینکه فرزندتان را دست بیندازید یا او را تنبیه کنید، این ایده را تقویت می‌کند که انتظار یک تجربه منفی است. زمانی که از شما چیزی می خواهد با کنایه به او نگویید: آبمیوه می خواهی؟ نمی تونی داشته باشی! بلکه با لحن آرام و مثبت از او بخواهید منتظر باشد مثلا بگویید: وقتی ظرفها رو شستم، برات آبمیوه میارم. صبوری و آرامش شما کمک می کند که این انتظار مثبت باشد

تشویق کنید

در موقعیت های انتظار،کمک کنید احساساتش را شناسایی و بیان کند. کودکان خردسال توانایی استفاده از کلمات را برای بیان آنچه احساس می کنند ندارند؛ اما شما می توانید به بیان این احساسات کمک کنید. مثلا در صف خرید می توانید بگویید: من می دانم که صبر کردن سخته و مدتی طول می کشه نوبت ما بشه؛ اما تو خیلی خوب تونستی صبر کنی و منتظر بمونی! لیدرمن می گوید: اگر تلاش فرزند خود را تشویق کنید ، طبیعتاً او تلاش بیشتری می کند

:منابع

https://www.brighthorizons.com/family-resources/how-to-make-waiting-fun-and-educational-for-children

https://www.scholastic.com/parents/family-life/social-emotional-learning/social-skills-for-kids/teaching-patience.html

https://kidsvillage.com/teaching-children-patienc

https://www.happiestbaby.com/blogs/toddler/teaching-patience-toddlers