بلوغ چه خصوصیاتی دارد؟

از آنجا بلوغ دورانی دشوار و پیچیده در زندگی هر انسانی است، ما در پست های مختلف تلاش به توضیح آن نمودیم. از آنجا که درک کردن نوجوانان در این سن و فهم و پذیرش نیاز ها و حالات آنها اهمیت بالایی دارد بسیار نیاز هست که والدین با ابعاد مختلف نوجوانی آشنا شده تا بتوانند آن را بهتر مدیریت کنند.

بلوغ،دورانی است که پر از تنش های عاطفی و روانی است که پلی به سوی بزرگسالی است. در این دوران نوجوان از کودکی درآمده و به سوی بزرگسالی پیش می رود . ازین رو با تضادها و تغییرات زیادی روبرو می شود.در یک دسته بندی کلی این تغییرات شامل موارد زیر می شود

بخوانید: مقاله کامل بلوغ در نوجوانان

رشد جسمی

در ابتدا کودکان به دوره سریعی از رشد جسمانی پا می گذارند و صفات ثانویه در انها پدید می آید. این تغییرات در دوره ای تقریبا دو یا سه ساله اتفاق می افتد وبا بلوغ جنسی به اوج خوود می رسد در دختران با شروع قاعدگی حدود سن 9 تا11 سال و در پسران دوسال دیرتر یعنی حدود سن 11 سالگی اغاز می شود . تا سن 11 سالگی متوسط قد و وزن دختر و پسر یکسان است اما بعد پسران از دختران پیشی می گیرند و تا اخرعمر به همین صورت ادامه می یابد. اما گاهی بعضی از پسران از دختران زودتر بالغ می شوند که به عوامل مرتبطی مربوط می شود از جمله اب و هوا، منطقه جغرافیایی، تفاوت های فردی، و نوع تغذیه

تغییراتی که با شروع دوره نوجوانی آغاز می شوند:

یک) تغییر در اندازه بدن: در طی سه الی چهار سالی که بلوغ اتفاق می افتد حدودا 20 تا 30 کیلو به وزن و 20 تا 30 سانتی متر به قد اضافه می شود. به طور کلی اعضای بیرونی و درونی به شدت متحول می شوند و دست خوش تغییرات فراوانی می شوند

دو) صفات اولیه جنسی: در این دوران اندام های جنسی به حد کمال خود می رسند. این اندام ها وظیفه تولید مثل را بر عهده دارند. این تغییرات به خاطر فعالیت غدد هیپوفیز، آدرنال (فوق کلیه) و غدد جنسی می باشند.

سه) رشد صفات ثانویه: وقتی بلوغ اتفاق می افتد تغییرات دختران و پسران بیشتر به چشم می آید و هر چقدر پیشرفت کند این تفاوت ها بیشتر نیز می شود. صفاتی مثل رشد مو در بدن، تغییرات پوستی، فعالیت بیش از حد غدد چربی، تغییرات در صدا که در پسران به صورت بم و در دختران به صورت زیر اتفاق می افتد.

(برگرفته از جنبه های مهم شخصیت نوجوان نویسنده محمدرضا محمدی، مجله معرفت 1379، شماره 38)

رشد ذهنی و عقلی

رشد ذهنی و عقلی در دوران نوجوانی سرعت دوران کودکی را ندارد و آنچه این دوره را از لحاظ رشد عقلی بیشتر مشخص می کند گسترش دامنه شناخت نوجوان است زیرا یک قسمت از رشد عقلی نوجوان نتیجه رشد و نمو سلسله اعصاب و قسمت دیگر محصول تجربه و معرفت است.

مرحله نوجوانی را گاهی مرحله ظهور استعدادها می نامند زیرا فرد در این دوره که جنبه ها و مهارتهای مختلف تجربه هایی کسب کرده است، می تواند استعدادهای خود را ظاهر کند و نشان دهد و در این دوره است که می تواند او را به رشته تحصیلی مناسب استعدادش راهنمایی کرد

برگرفته از کتاب روانشناسی رشد نویسنده علی اکبر شعاری نژاد، انتشارات اطلاعات، چاپ نوزدهم 1388

رشد هیجانی و عاطفی

در این دوران احساسات و عواطف زیاد و شدید شده و معمولا این عواطف غیر قابل پیش بینی هستند. پیش می آید که انها با هم در تضاد قرار می گیرند و باعث نوسانات خلقی و رفتاری می شود. برای خواندن مقاله کامل بلوغ روانی اینجا را کلیک کنید

خشم: یکی از این احساسات که بسیار زیاد هم در انها دیده می شود خشم و پرخاشگری است و به دنبال ان ناسازگاری زیادی از انها سر می زند. خشم یک احساس است و پرخاشگری نمود رفتاری ظاهری این احساس. دلیل این حس خشم می تواند اختلال در در برخورد با موانع و مشکلات، عدم استقلال و آزادی از جانب والدین، سرزنش مکرر او، محرومیت ها، انتقاد ها و دخالت والدین از آنها، تبعیض در محط خانه و مدرسه باشد. برای دریافت راهکارها برای مدیریت خشم نوجوان به مقاله کنترل خشم مراجعه کنید.

اضطراب: به خاطر پیدایش پدیده بلوغ و تحولات زیاد و سریع آن، همچنین ترس از شکست در تحصیل، ترس از بیماری، تنها شدن یا از دست دادن دوستان اضطرابهای زیادی در انها پدیدار می شود

افسردگی: گاهی نوجوانان به خاطر نرسیدن به نمرات مطلوب در درس و به دنبال ان عدم پذیرش اجتماعی یا وجود خلاء های درونی و احساس بی ارزشی و پوچی به افسردگی دچار می شود. برای خواندن مقاله کامل افسردگی در نوجوانان اینجا را کلیک کنید.

عواطف و احساسات دختران و پسران در دوره بلوغ دست خوش چه تغییراتی خواهد شد؟

چه دختران چه پسران در این دوره دچار تغییرات جسمی و روحی می شوند. این تغییرات در همه نوجوانان یکسان نیستند و با مسائل مختلفی در ارتباط است از جمله خانواده و دوستان. همچنین ممکن است نوسانات خلقی ، اضطراب ، سردرگمی و تحریک پذیری را تجربه کنند.

تمام تغییرات عاطفی که در نوجوان به وجود می آید با احساسات و افکار منفی در ارتباط نیست بلکه او در این دوره در حال یادگیری برقراری ارتباط با افراد بالغ می باشد. در هر صورت تغییرات عاطفی بخش جدایی ناپذیر دوره بلوغ است. اما اگر انها غیر معمول یا شدید باشند و بر عملکرد روزانه او یا روابط با دیگران تاثیر منفی بگذارد باید به دنبال کمک از روانشناس باشیم

بخوانید: بلوغ زودرس

رشد اجتماعی

در سالهای اولیه نوجوانی، معمولا بین 12 تا 15 سالگی ارتباط با گروه همسالان اهمیت ویژه ای میابد. این مساله نقش مهمی در رشد اجتماعی انها ایفا می کند. در واقع شکل گیری این گروه ها برای به دست آوردن استقلال و فرار از تسلط بزرگسالان است.که البته به جز این ویژگی های مثبت دیگری نیز دارد مثل: مهارت در بازی ها و ورزش، شوخ‌طبعی، شاد بودن و رفتار دوستانه پایدار و … اما این جمع های گروهی همیشه هم مثبت نبوده و فشارهای زیادی از جانب گروه همسالان به آنها وارد می‌شود که باعث مشکلات زیادی می شود. نوجوان باید بیاموزد تا به کمک خانواده این فشارها را کم کنند. برای دریافت اطلاعات تکمیلی و راهکارهای بیشتر مقاله مهارتهای ارتباطی و همچنین بلوغ اجتماعی را مطالعه کنید.

رشد اخلاقی

تحول اخلاقی و ارزشی در نوجوانی بیش از هر دوره دیگری است. رشد سریع شناختی در نوجوانی باعث می شود که فرد بهتر بتواند درباره مسائل اخلاقی و ارزشی قضاوت کند و در برخورد با این مسائل واکنش دقیق تر و پیچیده تری نشان دهد

نتیجه این وضع ان است که نوجوانان با مجموعه وسیعی از تغییرات درونی و بیرونی و تعارضهای ناشی از ارزشهای گوناگون اجتماعی و فرهنگی روبرو می شوند و باید جایگاه مطمئنی برای دوام و رشد خود دست و پا کنند. وظیفه انتخاب ارزشها و هنجارهای مناسب برای زندگی با مشکل پیچیدگی این امور همراه ست. یعنی از یک سو نوجوانان به ظرفیتهای تازه ای در فهم ارزشهای اخلاقی دست می یابند. از سوی دیگر از تجربه کافی برای برخورد صحیح با مسائل پیچیده اخلاقی و ارزشی که در زندگی روزمره انان پیش می آید برخوردار نیستند. با این حال آنان باید هر روز تصمیمی بگیرند و از بین راه حلهای مختلف اخلاقی و ارزشی راه مناسبتری را انتخاب کنند.

شناخت و تعریف نوجوان و جوان از هویت خویش مستلزم اسناد ویژگی های ارزشی و اخلاقی به خود نیز هست. او باید به خود بگوید که خصوصیات اخلاقی و ارزشی وی کدام است تا احساس کند که از یک هویت محکم برخردار است. این گونه ارزشهای مثبت و منفی که پایه چکونگی هویت اخلاقی فرد است بر تصمیم گیری و رفتار او تاثیر غیر قابل اننکاری دارد.

(برگرفته از مقاله روانشناسی رشد اخلاقی ارزشی و دینی در نوجوانی و جوانی، نویسنده: حسین لطف آبادی، حزوه و دانشگاه 1380 شماره 29)

بخوانید:مهارت تفکر انتقادی

رشد شخصیت و رفتار

دوره نوجوانی با بلوغ همزمان می شود که یکی از بحرانی ترین دوره های زندگی است. در این دوران تغییرات گوناگونی در ابعاد شخصیتی نوجوان اتفاق می افتاد که هر کدام می تواند به نوبه خود بر او اثرگذار باشد. و حتی گاهی باعث دگرگونی شخصیت در او شود. :

شخصیت و خلق و خوی ما از ابتدای نوزادی تا اواخر کودکی دارای تعادل و ثبات می باشد زیرا شیوه تفکر و رفتار ما با ثبات همراه است. اما در آغاز نوجوانی این تعادل شخصیتی دستخوش تغییراتی می شود و تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند.

تحقیقات نشان می دهد ویژگی هایی که در نوجوانی اتفاق می افتد پیش بینی کننده اتفاقات گوناگون در آینده آنهاست. البته عمر این تحقیقات زیاد نیست اما نشان دهنده پیامدهای هیجان انگیز و مهمی است مثل آگاهی بیشتر از نیروهای که به شخصیت نوجوان شکل می دهد. این تحقیقات به ما کمک می کند تا با مداخله صحیح ان ها به سمت و سوی سالم هدایت کنیم.

نتیجه این تحقیقات بر این مساله دلالت دارد که اختلاف زیاد در ویژگی های شخصیتی یک فرد می تواند تا قسمتی به بلوغ قشری در میان نوجوانان مربوط باشد. به زیان دیگر نحوه تغییر سلول های خاکستری ما در دوره نوجوانی می تواند بر حساسات و رفتار ما تاثیر بگذارد.

شکی نیست که عوامل بیرونی دیگری مانند فشار و سختی هم نقش پیچیده ای در تغییرات شخصیتی دوران نوجوانی ایفا می کنند. اما تحقیقات نشان می دهد که نوع فشار هم در تغییرات خاصی که ایجاد می شود موثر است. نتایج تحقیقات نشان داد افزایش سختی های خارج از کنترل مانند طلاق والدین، تصادفات رانندگی، با افزایش رنجش های روانی در دوران نوجوانی و همچنین بزرگسالی همراه بود. از طرف دیگر سختی های دیگر که مستقیما از اعمال و تصمیمات خود شرکت کنندگان ناشی می شد، مانند اخراج از مدرسه به خاطر بی انضباطی، پیامدهای به مراتب تاثیر گذارتری برای شخصیت ان ها داشت و به تدریج شامل افزایش رنجش های روانی و کاهش وظیفه شناسی و دلچسبی می شد. حدس محققان این بود که سختی های ناشی از اعمال شخصی نوجوان می تواند فشار بیشتری به شخص وارد کند و به رشد شخصیتی او آسیب بزند و نتیجه ای که می توان از این یافته ها گرفت این است که حمایت عاطفی کافی از نوجوانان مخصوصا برای افرادی که تحت فشار قرار دارند می تواند با چرخه منفی تغییرات شخصیتی مقابله کند

(برگفته از مقاله سال های نوجوانی چگونه به شخصیت ما شکل می دهد، صفحه رسمی بی بی سی)

به مطلب ویژگی های نوجوانی بروید .

تعریف بلوغ بلوغ چیست؟ تغییرات روحی در دوران بل.غ، ویژگی های دوران نوجوانی. مشکلات سن بلوغ، دوران بلوغ و نوجوانی، روانشناسی بلوغ، علائم بلوغ، ، تاثیرات بلوغ، بلوغ روانی، بلوغ اجتماعی