Project Description

مهارت جرات مندی

جرات مندی یعنی ابراز عقاید و احساسات خود بدون بی احترامی به دیگران
جرات مندی به عنوان یک شیوه ارتباط کلامی است که بر پایه چند اصل است. به همین دلیل قبل از آن بایدفرد مهارت ارتباط موثر را فرا گرفته باشد

اصول زیر بنایی جرات مندی
شناخت حقوق خود
برابری انسان ها
برخورداری از حقوق یکسان

یک فرد جراتمند چگونه است؟

شخصی که مهارت جراتمندی دارد می تواند بدون ترس از قضاوت یا طرد شدن، نظرات و خواسته های خود را بیان کند و آنچه در درونش است را صادقانه بیان کند. از حقوق طبیعی خود دفاع کند، بدون اینکه آسیب و صدمه ای به روابط بین آنها وارد شود. همچنین این فرد به حقوق دیگران تجاوز نمی کند و به نیازها و خواسته های آنها احترام می گذارد. و بدون رودربایستی و تهدید از دیگران تقاضا می کنند تا رفتار نامطلوبشان را تغییر دهند. نوجوانان زمانی که حق آنها پایمال می شود رفتارشان نه منفعلانه است و نه پرخاشگرانه بلکه قاطعانه نیازها و خواسته هایشان را بیان می کنند و موفقیت بیشتری نیز در زندگی خواهند داشت و در صورتیکه دیگران از آنها درخواست غیر منطقی مانند مصرف سیگار، مواد مخدر، سو استفاده جنسی و … داشته باشند با قاطعیت جواب “نه” می دهند. همچنین آنها احساس ناراحتی شان را به شیوه ای مناسب بیان می کنند و از کسی کینه به دل نمی گیرند

بخوانید: مهارت حل مساله در نوجوانان

مزایای جرات مندی
فرد جرات مند از مشکلات مختلف در جامعه در امان است
جرات مندی به فرد امکان می دهد افکار، احساسات و ارزش ها در مورد یک موقعیت به صورت کاملا آزادانه، مستقیم و با احترام به احساسات دیگران بیان شود

 

مولفه های جراتمندی
ابراز عقیده خود
تقاضای تغییر رفتارهای نامطلوب دیگران
درخواست و تقاضای غیر طبیعی دیگران
ابراز احساسات مثبت و منفی خود
ادامه تعاملات
پذیرش کاستی های خود
بیان جملات متعارف در هنگام رویارویی یا جدا شدن از دیگران

بخوانید: مهارت نه گفتن در نوجوانان

فلسفه زیر بنایی آموزش جرات مندی

انسان ها حقوق یکسان دارند و هر فردی باید از حقوق خود دفاع کند (بدون تعرض به حقوق دیگران) پس ابتدا باید حقوق خود و بعد حقوق دیگران را بشناسیم

جدول حقوق من و مسئولیت های من

مسئولیت های من حقوق من
اجازه دهم که دیگران برای زندگی خودشان تصمیم بگیرند من حق دارم برای خودم تصمیم بگیرم
با دیگران محترمانه برخورد کنم من حق دارم به شیوه محترمانه با من رفتار شود
اگر دیگران درخواست های مرا رد کنند ناراحت نشوم من حق دارم بدون احساس گناه درخواست های دیگران را رد کنم
من اجازه ندارم با اشتباهاتم به دیگران آسیب بزنم من حق دارم اشتباه کنم
به دیگران اجازه دهم تا نظر و عقیده خود را عوض کنند من حق دارم نظرم را تغییر دهم
من حق ندارم نظر خودم را تحمیل کنم من حق دارم تقاضای منطقی از دیگران داشته باشم
به دیگران اجازه دهم سرنوشت خودشان را کنترل کنند و به آنهانظرم را تحمیل نکنم من حق دارم دیدگاه شخصی خود را داشته باشم
احساسات دیگران را بفهمم من حق دارم احساستم را بیان کنم

بخوانید مهارت جراتمندی در کودکان

سبک های ارتباطی

برای اینکه درک کاملی از جرات مندی داشته باشیم ابتدا باید بین جرات مندی و سبک های ارتباطی تفاوت قائل شویم

سه نوع سبک ارتباطی وجود دارد
منفعلانه
پرخاشگرانه
جراتمندانه

همه افراد در موقعیت های مختلف سبک های رفتاری متفاوتی را نشان می دهند. اما زمانی مشکل به وجود می آید که ما به طور مستمر از یک سبک نا سالم استفاده کنیم

سبک منفعلانه

ویژگی ها
از حقوق خودشان دفاع نمی کنند
احساسات و افکارشان را بیان نمی کنند
به دیگران اجازه می دهند به حریم خصوصی شان تجاوز کنند
به ظاهر متواضع، صبور و از خودگذشته و مهربان هستند اما در باطن ناراحت. و احساس درماندگی می کنند. مضطرب، نگران، قدرت تصمیم‌گیری پایین و اعتماد به نفس پایین دارند
احساس بی ارزشی می کنند و در تصمیم گیری ها مدام نظر دیگران را می خواهند
وقتی عصبانی می شوند خشم خود را به طور مستقیم بروز نمی دهند
پیام ارتباطی این افراد به دیگران (من خوب نیستم، شما خوب هستی. دیگران مهم هستند، من نیستم) است

بخوانید: ویژگی های نوجوانی

خصوصیات رفتاری
صدای آرام و لرزان دارند
همیشه در حال عذر خواهی کردن هستند
در بیان احساسات مِن مِن می کنند
وضعیت بدنی شان خمیده است. شانه هایشان افتاده و سربه زیر هستند
از تماس چشمی اجتناب می کنند
باورشان این است که دیگران از من باهوش ترند، من آدم بی ارزشی هستم. دیگران من را دوست ندارند. من لایق دوست داشته شدن نیستم

تدوام رفتار منفعلانه
تضعیف روابط
برده دیگران
گوشه گیر و منزوی
احساس درماندگی
عدم کنترل بر زندگی خود
ناراحتی جسمی مانند سردرد، ضخم معده، فشار خون
ناکامی های زیاد

بخوانید: افسردگی در نوجوانان

سبک پرخاشگرانه

ویژگی ها

پر توقع و مغرور
حقوق دیگران را نادیده می گیرند

تحقیر دیگران جنسیت، قومیت، مذهب
قلدر و ازارگر
با صدای خیلی بلند حرف می زنن
کینه توز هستند
تفکر این افراد این است که من از دیگران برتر هستم
کنترل گر
حق به جانب همیشگی
شاکی و متعرض
اکثر مواقع هیجان خشم و عصبانیت را دارند

در نتیجه روابط اجتماعی آنها بسیار کم و محدود است، مهارت اجتماعی ضعیفی دارند و در دراز مدت همه افراد از دور و برشان پراکنده می شوند

بخوانید: مهارت کنترل خشم در نوجوانان

سبک جرات مندانه

ویژگی ها

شنوا و پذیرا
تن صدای محکم
تماس چشمی
وقتی با دیگران صحبت می کنند به چهره شان نگاه می کنند
افکار و احساساتشان را مستقیما بیان می کنند و از ضمیر من استفاده می کنند
استفاده از کلمات مطلق باید، حتما، همیشه خودداری می کنند
بدنی راست و متعادل دارند
هیجانات که تجربه می کنند شادی، آرامش و شوق است

بخوانید: مهارت همدلی در نوجوانان

چند گام مهم برای داشتن سبک جرات مندانه

گام اول) قبل از هر چیز تصمیم خود را بگیرید
آیا این موضوع به نفعتان است؟
پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدت را بررسی کنید

گام دوم) بیان دلیل به طرف مقابل
علت اینکه این تصمیم را گرفتم چه بود؟

گام سوم) درک احساسات دیگران
به طرف مقابلتان نشان دهید که خواسته و احساس او را درک میکنید

بخوانید: مهارت خودآگاهی در نوجوان

معرفی کتاب

دوره ده جلدی مهارت های زندگی نوجوانان انتشارات سایه سخن

 

 

 

 

روان نیک نوید ارامش و آگاهی