مهارت های زندگی چیست

مقدمه 

مهارت های زندگی تلاشی است برای بهتر زیستن و از آن جهت موثر و مفید هستند که فرد را قادر می سازند تا دانش، نگرش و ارزش های وجودی خود را به توانایی های واقعی و عینی تبدیل کند تا بتواند از نیروهای وجود در جهت شادابی و شادکامی و ایجاد زندگی مثبت برای خود و دیگران بهره گیرد. شخصی که از مهارت های زندگی بهره می بردبه موفقیت هایی می رسد و  در جهت کاهش آسیب های فردی و اجتماعی توانمند می شود

وقتی ما وسیله ای می خریم راهنمای استفاده از آن را هم به شما می دهند، اما وقتی متولد می شوید، وقتی شغلی انتخاب می کنیم، وقتی پدر  مادر می شویم کسی به شما دفترچه راهنما نمی دهد. هر کدام از ما بدون دفترچه راهنما پا به عرصه های مختلف زندگی می گذایم. بنابراین در هر مرحله از زندگی، برای زندگی بهتر، به دفترچه راهنما که همان مهارتهای زندگی است نیاز داریم و بعضی از این مهارت ها اکتسابی و بعضی تجربی هستند. مهارت های زندگی فرد را قادر می سازدتا دانش و ارزش های وجودی خود را به توانایی های واقعی و عینی تبدیل کند تا بتوانید از این توانایی ها بهره کافی ببرد

در این مطلب می خواهیم در مورد اهمیت آموختن مهارتهای زندگی به فرزندان و چگونگی آموزش به آنها بپردازیم

نزدیک به چهار دهه است که در دنیا آموزش مهارت های زندگی از کودکی مورد توجه قرار گرفته است.  از نظر روانشناسان آموزش مهارت های زندگی به کودکان پس از تامین نیازهای اولیه دارای بالاترین اولویت قرار داد. به عنوان پدر و مادر یکی از مسئولیت های اصلی شما آموزش مهارت های زندگی برای فرزندان است و این که اطمینان داشته باشید فرزندتان برای وارد شدن به دنیای واقعی آمادگی دارد و قرار است که به بزرگسالی مسئولیت پذیر تبدیل شود

مهارت های زیادی وجود دارد که می تواند به کودکتان آموزش دهید تا به آن ها کمک کنید مسئولیت پذیر شوند و به بزرگسالی شاد و کارآمد در جامعه تبدیل شوند

مهارت شنیدن

مهارت گوش دادن عاملی مهم در یادگیری کودکان در مدرسه است. هنر گوش دادن از عوامل موفقیت در بزرگسالی در افراد می باشد و باعث رشد روابط عاطفی، کاری، شغلی و رابطه عاطفی می شود. اگر شنونده خوبی نباشیم در حل مشکلات خانواده و ارتباط با دیگران دچار مشکل خواهیم شد

کودکانی که مهارت شنیداری ضعیفی دارند به راحتی در کلاس درس دچار حواس پرتی می شوند. دستورات را نمی توانند به درستی دنبال کنند و زمانهایی که نیاز به تحریک حس شنیداری و بینایی همزمان وجود دارد دچار مشکل می شوند. در آدرس دهی و پیدا کردن جهت های صوتی نیز به درستی پاسخ نمی دهند

انواع شنیدن

شنیدن هنگام انجام فعالیت، یا بازی: مانند شنیدن موسیقی، یا صداهای دور و بر

گوش دادن با دقت: مانند گوش دادن به صدای معلم

گوش دادن فعال: مانند زمانی که کودک در حال گفت و گو است

گوش دادن انتقادی: مانند گوش دادن به قصد تجزیه و تحلیل کردن شنیده ها

آموزش شنیدن

یک) صداهای دنیا: با کودکتان به فضای باز مثل پارک بروید و از او بخواهید تا به صداهای اطرافش خوب گوش دهد. به کمک هم لیستی از صداهایی که می شنوید را تهیه کنید. در مورد این صداها با هم صحبت کنید و برای او توضیح دهید که زمانی که ما به این صداها توجه نمی کنیم چه جیزهایی را از دست می دهیم. این فعالیت به کودک کمک میکند تا دقت و توجه اش به محیط اطراف بیشتر شود و او را به فکر وا می دارد و در شناسایی جهت ها به او کمک می کند

دو) دستور دادن: در غالب بازی به کودک دستوراتی بدهید و از او بخواهید که آنها را اجرا کند. می توانید از شخصیت های کارتونی کمک بگیرید، مثلا “سیندرلا به تو دستور میده که…” یا “باب اسفنجی از تو می خواهد که…” . دقت کنید فرمانهایی بدهید که برای کودکتان قابل اجرا باشد. می توان از جملات ساده شروع کنید و وقتی در آن کار تسط پیدا کرد چند دستور را پشت سر هم بدهید. مثلا ” باب اسفنجی به تو دستور می دهد که سه دور؛ دور خودت بچرخ، دو بار بپر و بعد دستت رو به بینی ات بزن”  این بازی نه تنها قدرت شنیدن و دقت کودکان را تقویت می کند بلکه حافظه شنیداری آنها را نیز تقویت می کند

سه) گوش دادن و نقاشی کردن: یک داستان را برای کودکتان تعریف کنید و از او بخواهید خوب گوش دهد و صحنه هایی از آن را نقاشی کند. این بازی مناسب برای بچه هایی است که در سن دبستان هستند

چهارم) گوش دادن به داستان: برای کودک داستانی تعریف کنید و از او بخواهید به دقت به آن گوش دهد. در اخر داستان سوالاتی از داستان از او بپرسید 

پنج)پیدا کردن شی پنهان شده: یکی از وسایل اتاق را پنهان کنید و از کودک بخواهید تا با شنیدن دست زدن شما؛  آن شی را پیدا کند.

شش)رنگ ها: به وسیله کاغذ رنگی دایره هایی از رنگ های مختلف برش دهید و هر رنگ را برای یک دستور انتخاب کنید. مثلا رنگ بنفش برای پریدن مثل کانگورو؛ رنگ آبی برای لمس کردن بینی و … هر کدان از این رنگ ها را در مسیری قرار دهید و کودک به هر کدام که رسید باید حرکت مشخص شده را انجام دهد. برای کودکان سنین پائین تر دستورات کمتری استفاده کنید و هر چه سن بالاتر می رود دستورات نیز بیشتر شود. این بازی علاوه بر تقویت مهارت شنیدن حافظه کودک را نیز تقویت می کند

هقت) عبور از موانع: داخل اتاق موانع زیادی را ایجاد کنید به وسیله صندلی، کتابها، توپها، لباس ها و … می توانید به وسیله این اشیاء تونل یا خانه نیز بسازید و قبل از شروع بازی به او چند دستور همزمان دهید. کودک باید خوب گوش کند و آنها را انجام دهد. مثلا از داخل تونل بخز و برو روی صندلی بایست سپس حلقه هولاهوپ را بردار و سه بار حلقه بزن

هشت) چشم بسته: به وسیله یک پارچه چشم کودک را ببندید و با فرمان دادن جهت ها به او فرمان دهید که به مقصد برسد. مثلا سه قدم برو جلو، حالا به راست بپیچ، بعد 3 قدم به عقب  

نه) یک کلاغ چهل کلاغ: این بازی گروهی است. مربی یک جمله را در گوش نفر اول می گوید و او باید خوب گوش دهد و آن را به نفر بعد منتقل کند و نفر دوم به سوم و تا اخر. نفر اخر باید آنچه را که شنیده بیان کند. می توان این بازی را در قالب دو گروه نیز انجام داد و هر گروه که جمله بیان شده بیشتر شبیه جمله اصلی بود یک امتیاز دریافت می کند و در اخر آن گروه که جمع امتیاز های بیشتری دارد برنده است

نویسنده و مدرس مهارت های زندگی کودک: لوزا مینایی