مهارت های زندگی چیست

مقدمه

مهارت های زندگی تلاشی است برای بهتر زیستن و از آن جهت موثر و مفید هستند که فرد را قادر می سازند تا دانش، نگرش و ارزش های وجودی خود را به توانایی های واقعی و عینی تبدیل کند تا بتواند از نیروهای وجود در جهت شادابی و شادکامی و ایجاد زندگی مثبت برای خود و دیگران بهره گیرد. شخصی که از مهارت های زندگی بهره می بردبه موفقیت هایی می رسد و در جهت کاهش آسیب های فردی و اجتماعی توانمند می شود

وقتی ما وسیله ای می خریم راهنمای استفاده از آن را هم به شما می دهند، اما وقتی متولد می شوید، وقتی شغلی انتخاب می کنیم، وقتی پدر مادر می شویم کسی به شما دفترچه راهنما نمی دهد. هر کدام از ما بدون دفترچه راهنما پا به عرصه های مختلف زندگی می گذایم. بنابراین در هر مرحله از زندگی، برای زندگی بهتر، به دفترچه راهنما که همان مهارتهای زندگی است نیاز داریم و بعضی از این مهارت ها اکتسابی و بعضی تجربی هستند. مهارت های زندگی فرد را قادر می سازدتا دانش و ارزش های وجودی خود را به توانایی های واقعی و عینی تبدیل کند تا بتوانید از این توانایی ها بهره کافی ببرد

در این مطلب می خواهیم در مورد اهمیت آموختن مهارتهای زندگی به فرزندان و چگونگی آموزش به آنها بپردازیم

نزدیک به چهار دهه است که در دنیا آموزش مهارت های زندگی از کودکی مورد توجه قرار گرفته است. از نظر روانشناسان آموزش مهارت های زندگی به کودکان پس از تامین نیازهای اولیه دارای بالاترین اولویت قرار داد. به عنوان پدر و مادر یکی از مسئولیت های اصلی شما آموزش مهارت های زندگی برای فرزندان است و این که اطمینان داشته باشید فرزندتان برای وارد شدن به دنیای واقعی آمادگی دارد و قرار است که به بزرگسالی مسئولیت پذیر تبدیل شود

مهارت های زیادی وجود دارد که می تواند به کودکتان آموزش دهید تا به آن ها کمک کنید مسئولیت پذیر شوند و به بزرگسالی شاد و کارآمد در جامعه تبدیل شوند

کنترل خشم

خشم در کودکان می تواند به شکل دعوا و آزار دیگران دیده شود. اگر این احساس نادیده گرفته شود شاهد لجبازی، بی احترامی و پرخاشگری کودک خواهید بود. عصبانیت در کودکان با مشکات تحصیلی، طرد از جانب همسالان، سلامت روانی ضعیف در بزرگسالی ارتباط دارد

راه هایی برای کنترل خشم در کودکان

تمایز بین احساس و رفتار: خشم احساسی طبیعی است و رفتار پرخاشگرانه رفتاری شایسته نیست. به کودک آموزش دهید برای احساس خشم خود نامی بگذارید تا بتواند آن را بیان کند

به او بگویید عصبانی شدن اشکالی ندارد اما کتک زدن ممنوع است. به او یاد دهید تا کنترل رفتارهایش در دست خودش قرار بگیرد

به او یاد بدهید که گاهی این رفتار پرخاشگرانه از چندین احساس متفاوت نشات می گیرد. مثل غم، خجالت، خشم

الگوی مناسب بهترین و موثر ترین روش آموزش الگوی خوبی بودن برای فرزندتان است. وقتی شما بتوانید خشم خود را کنترل کنید قطعا او نیز از شما فرا می گیرد

قانون برای عصبانیت: قوانین خانه را واضح بیان کنید و به او بگویید در صورتی که این قوانین اجرا نشوند چه تبعاتی را در پی خواهد داشت. در مورد اجرای قوانین مقتدر باشید و همیشه به یک صورت عمل کنید. یعنی مثلا این خوب نیست اگر در را با لگد کوبید یک بار تنبیه کنید و بار دیگر نادیده بگیرید

یادگیری راه حل جایگزین: راه های درست برخورد با خشم را به کودک آموزش دهید. در ادامه با هم این راه ها را مرور می کنیم

حرف زدن: بهترین راه حل در برابر ناکامی ها صحبت کردن با آن شخصی است که از دستش عصبانی شدیم. در قسمت مهارت جراتمندی به تفصیل در این مورد پرداخته ایم

دور شدن: یکی دیگر از راه ها دور شدن از فردی است که ما را عصبانی کرده. این کار می تواند به ما فرصتی دهد تا بیشتر در این مورد فکر کنیم و از تعارض دوری کنیم

یافتن بهترین راه حل: می توانید از کودک بپرسید که به جای کتک زدن چه راه حل دیگری به ذهن او می رسد. با این کار به او کمک می کنید تا راه حلهای زیادی در راه کنار آمدن با خشم مفید است

جعبه عصبانیت: یک جعبه تهیه کنید. مواردی که باعث عصبانیت کودک می شود را با کمک شما بنویسد و در جعبه بیاندازد. در اخر هر روز برگه های نوشته شده را با هم بررسی کنید و راهکارهایی برای هر موقعیت پیدا کنید

بازیهایی برای کنترل خشم: کودک این بازی ها را زمانی انجام می دهد که عصبانی نیست

بازی یخ شو آب شو: این بازی برای آرامش بدنی کودکان مناسب است. در مکان مناسبی که کودک بتواند آزادانه خود را به زمین رها کند می ایستیم (مثل تخت، بر روی تشک، تاتامی و …) کودک همچنان که ایستاده عضلات تمام بدن خود را سفت می کند. مانند زمانی که عصبانی هست. مشت ها گره کرده، ابرو ها در هم، صورت فشرده، عضلات شکم سفت آنگاه به یکباره کودک خود را رهای رها کند و بیاندازد روی زمین نرم. این فعالیت باعث می شود که آرامش زیادی به دست آورد

بادکنک خشم: با ترکاندن بادکنک کودک می تواند خشم خود را کنترل کند

روش بازی: یک بادکنک را به کودک بدهید تا باد کند. برای کودک توضح دهید که بادکنک معرف بدن اوست و هوای داخل آن معرف خشم اوست. سپس از کودک بخواهید انقدر بادکنک را بفشارد تا منفجر شود و تمام هوای آن بیرون بیاید. از او بپرسید آیا این روش مناسبی برای خالی کردن خشم است؟ اگر ادمها بادکنک باشند ترکیدن بادکنک مثل یک عصبانی شدن می مونه (زدن، جیغ زدن، لگد زدنو …) از او بپرسید آیا این کار روش مناسبی برای تخلیه خشم است؟ از کودک بخواهید بادکنک دیگری باد کند. این بار سر بادکنک را باز بگذارید و از او بخواهید طوری آن را نگه دارد تا هوای داخل آن خارج نشود. این بادکنک هم مثل قبلی هوای داخل آن نماد خشم و خود بادکنک نماد بدن است. حالا از او بخواهید تا به آرامی کمی از هوای داخل آن را خارج کند و دوباره در آن را با دست بگیرد تا بقیه هوا خارج نشود. از او بپرسید آیا بادکنک کوچک تر شده؟ آیا ترکیده ؟ به نظر می رسد این روش برای بیرون ریختن خشم مناسب تر باشد. برای کودک روشن کنید تا زمانی که خشم تخلیه شود هم بادکنک و هم اطرافیان بادکنک در آرامش خواهند بود

گروپ گروپ راه رفتن: پا کوبیدن و ترکاندن حباب به کودکان اجازه می دهد تا هیجانات خود را تخلیه کنند. در این بازی کودک مجاز است پاها را به هر شکی که می خواهد به زمین بکوبد. برای کودک توضیح می دهیم که بهترین راه تند و شدید کوبیدن پا در مکان مناسب است

ترکاندن حباب: برای این بازی حباب های پلاستیکی (ضربه گیر) استفاده می کنیم. از کودک می خواهیم برای راحت شدن از احساس خشم خود 10 حباب را بترکاند. سپس از او می پرسیم خشم او تمام شده و از انگشتت بیرون آمده؟ به کودک می گوییم وقتی تو حباب را می ترکانی خشم ما به هوا می رود و به ما اجازه می دهد تا به آرامش برسیم

نویسنده و مدرس مهارت های زندگی: لوزا مینایی کارشناس ارشد روانشناسی ، درمانگر کودک و نوجوان

جمع آوری و نگارش این متون به زحمت و خلاقیت نگارنده سایت روان نیک انجام شده است لطفا بدون ذکر نام کپی نکنید